මිනිහෙක් ආයෙ ඉපදෙන්නෙ නෑ කියල කියන අදහස කට්ටියට ප්‍රශ්ණයක්... මට ඇසුරු කරන්න වෙන ගොඩක් ආගමික මතධාරියො ඉන්නෙ තමන් ෂුවර් ඇන්ඩ් ෂොට් ආයෙ ඉපදෙනව කියන මතයෙ. ඕක ගැන එයාල එක්ක තවත් කතා කරද්දි පින් පව් කතා ඇදිල එනව. ඊට පස්සෙ කර්මයයි තව එක එක කතායි... ඔය විධියට ගිහින් අන්තිමේදි එයාල නැවත ඉපදීමක් තියෙනවය කියන මතය සාධාරණීකරණය කරන්න තවත් මත ගොඩක පිහිට පතනව. ඒ වුණාට වැඩේ කියන්නෙ ඒ මතවාදයන් සේරම තියෙන්නෙ එක පද්ධතියක් ඇතුලෙ වීමයි. ඒ පද්ධතියෙන් එලියෙ ඒ මතවලට අර්ථයක් නෑ.
කොහොමත් ආගම් වලින් කියන දේවල් පවතින්නෙ ඒ ආගම තුලින්ම නිර්මිත රාමුවක් ඇතුලෙ විතරයි. ඒ ආගමේ නිර්වචන රඳා පවතින්නෙ ඒ ආගමෙන්ම කියවෙන වෙනත් නිර්වචනවල. ඒ වගේම ප්‍රා‍යෝගිකව ආගම කියන්නෙ ෆේල් වුණ සංකල්පයක් කියල අමුතුවෙන් කියන්න අවශ්‍ය නෑ. මොකද ඒවයින් ලෝකයට වුණ අමුතු සෙතක් නෑ පිරිසකට බඩවියත රැකගන්න රස්සාවල් ලුබුණ එක ඇර. ආගම රැකගන්න කියල වෙන මිනිහෙක්ව විනාශ කරද්දිම ආගම ෆේල් වෙලා ඉවරයි. හැබැයි ආගම් අනවශ්‍යයි කියල කියන්නත් බෑ.
ගෞතම කියන්නෙ තනියෙම ලොකු දැණුමක් ගොඩනගාගත්තු මිනිහෙක්. ඔහු ඒ දවස්වල තිබුණ සංකල්පත් එක්ක මතවාදී ගැටුමක් නිරාකරණය කරගත්තෙ නිර්වාණය කියන අදහසත් එක්ක. ඔය දැනුම වර්තමානය දක්වා එද්දි වෙලා තියෙන වෙනස්කම් නිසා ඒ ගැන අදහසක ඉන්න එක අමාරු වැඩක්. ඔය 'වෙනස් වෙලා' කියන එකේදිම ආයෙමත් මුළු කතාවම අවුලකට යනවනේ. නමුත් ගවේශනයෙදි ගෞතම කියන්නෙ ගයිඩ් කෙනෙක්!
ගෞතමට එයා, ඔහු විධියට ආමන්ත්‍රණය කරනකොටම මතධාරියෙක්ගෙ ලේ රත්වීම තුල ඔහුට ගිලිහෙන්නෙ ගෞතමවමයි.
ඔහු නිර්වාණය හොයාගත්ත කියල කියමු. අඩු ගානෙ ඒ කාලෙදි තිබුණය කියල කියවෙන එක එක විධියෙ මතවාදයන් අතරෙ නිර්වාණය කියන්නෙ එක සිරා අදහසක්. ඒකෙන් කියවෙන්නෙ අත්හැරීම ගැන. නොඇලීම ගැන. නිදහස් වීම ගැන. හැබැයි එහෙම කියනකොට ගෞතමගෙ ඉගැන්වීම් හෙන බෝරිං වෙනව. ජීවිතේ ආතල් එහෙම කඩාගන්නෙ කොහොමද?
නැවත ඉපදීම කියන එක ඒ කාලෙත් තිබුණ අදහසක් කියල හිතන්න පුළුවන්. පළවෙනි හේතුව අදට වඩා කල්පනා කරපු මිනිස්සු හිටපු කාලෙක ඉපදීම සහ මරණය වගේ දේවල් ගැන මිනිස්සු තදින් කල්පනා නොකලා වෙන්න බැරි වීම. අනිත් හේතුව ගෞතම විසින් 'නැවත ඉපදීම' කියන මුදුන් පරාලය හෙවත් කැණිමඩල විනාශ කිරීම ගැන කතා කරල තිබීම. මේක මට තේරෙන්නෙ ගෞතමගෙ අදහස්වල වැදගත්ම කෑල්ල(ක්) කියල. ඔය නැවත ඉපදෙනවාය කියන අදහස ඔළුවෙ තියෙනතාක් කල් මිනිස්සු අත්හරින්න සූදානම් නෑ. ගෞතම විසින් විනාශ කරන්නෙ ඒ නැවත ඉපදීම කියන අදහස. ඒක ඔහු සමාන කරන්නෙ ගෙයක මුදුන් පරාලයකට. මුදුන් පරාලය මතයි අනිත් හැම පරාලයක්ම රඳාපවතින්නෙ. මුදුන් පරාලය සිඳීමෙන් ඔහු මුළු වහලම විනාශ කරනවා. ඒ කියන්නෙ නැවත ඉපදීම කියන අදහස උඩ ආත්ම ගාණකට හිතේ පුරවං ඉන්න ආසාවල් සියල්ල ගලවල විසි කරනවා. ඔහු හිත විවෘත කරනවා බැඳීම් නැති නිදහස් අවකාශයකට... මේක ඇතුලෙයි නිර්වාණය කියන ගෞතමගේ සංකල්පය පවතින්නේ.
මේතනදි මේ නිර්වාණය කියන අදහසේ පේටන්ට් එක ගෞතමට යනව වුණාට ඒ කාලෙ මේ ගැන කල්පනා කරපු අය ඕන තරම් ඉන්න ඇති. තනි තනිවමත් මේක හොයාගත්ත අය ඕන තරම් ඉන්න ඇති. නමුත් ලෙජන්ඩ් එකක් වුණේ ගෞතම. පුරාවෟත්ත අනුව ඔහු රජ පවුලේ කෙනෙක් වීමම ඒකට හේතු වෙන්න ඇති. ඇත්තටම එහෙම ගත්තම ඔහුට "බුද්ධ" කියල කියන එකෙන්ම වැඩේ කෙලවෙලා ගිහින් ඉවරයි. බුද්ධ කියන්නෙ ඔහු ගොඩනගාගත්තු දැණුම නිසා ලැබුණ නමක්. ඇත්ත නම මොකක්ද කියල හොයාගන්න වෙන එකක් නෑ. හැබැයි ඇත්තටම අපට අනවශ්‍යම වෙන්නෙත් ඔහුගෙ අනන්‍යතාවයයි. සත්‍යය කියන දේ අනන්‍යතාවයක් මත රඳාපවතිනව වෙන්න බෑ.
ඉතිං ගෞතම මේක හොයාගත්තා. නමුත් අපි තවම ඒක අල්ලගෙන නෑ. ඒක හරි පුදුම විධියට සංකල්ප ගණනාවක් අස්සෙ හිර කරපු අදහසක් වෙලා. නිර්වාණය ඒ නිසාම තියෙන්නෙ මතවාදී විධියට සෑහෙන්න ඈතින්. ඒක වෙත යන්න මිනිහෙක්ට මාර කට්ටක් කන්න වෙනව. සෑහෙන්න වියදං කරන්න වෙනව. නොදන්නා ආත්ම ගාණක් දුක් විඳින්න වෙනව. හෙණ සයිස් පොත් බරගාණක් පාඩං කරන්න වෙනව. ඉතිං දැනටමත් හොයාගෙන තියෙන දෙයක් පවතින්නෙ මිනිස්සුන්ට අතගහන්න බැරි තරම් ඈතක. බණ පද ආලෝකවර්ෂ ගාණක් ඈතක!
ඒක ගැන කියන්න හොඳම උදාහරණයක් නොවුණට අපි නිර්වාණය සලකමු නටඹුන් පුරවරයක් විධියට. ඒ නටඹුන් පුරවරය පොඩි ගමක නිදහසේ තිබුණ එකක්. මිනිස්සු නිදහසේ ඒකෙ පරණ බිත්ති අතර සැරි සැරුවා. නටබුන් අතරෙ සුන්දරත්වය වින්දා. ටික ටික මිනිස්සු ගැවසීම වැඩිවෙන්න වෙන්න ආණ්ඩුවෙන් ඔතන කවුන්ටරයක් ගහල ටිකට් විකිණුවා... වටේට කඩ ටිකක් හැදුණා... ටික ටික ඒක වටේට නූතන නගරයක් හැදුණා. දැන් මිනිස්සු ඒ නගරයට එන්නෙ නටබුන් බලන්න නෙවෙයි. දැන් ඒ නටබුන් සහිත කොටස මිනිස්සුන්ගෙන් සෑහෙන්න ඈතයි. ඒකට යන්න ටිකට් ගන්නත් වෙනවා. නටබුන් නගරයට තිබුණ වටිනාකම වෙනුවට එතන දැන් තියෙන්නෙ වෙනත් වටිනාකමක්.
ඒ කියන්නෙ දැනටමත් හොයාගෙන තියෙන දෙයක් සහ ඒක ප්‍රයෝජනයට ගන්න අය අතරෙ වෙනත් දේවල් ගොඩක් සංවර්ධනය වෙලා. ඒ දේවල් අස්සෙ අපට ඔය කලින් හොයාගත්තු එක ආයෙමත් හොයාගන්න වෙලා.
අනිත් අතට ගුරුත්වාකර්ෂණය!!! අපි දන්නවා ඒක තියෙනවා කියල. ඒක කලිනුත් තිබුණා. නමුත් ඒක මුලින්ම පැහැදිලිව නිර්වචනය කලේ නිවුටන්. වචන වලින් නොනැවතී ඒක ගණිතයෙනුත් ඔප්පු කලා. ගණිතය විශ්වයේ භාෂාව. දැන් ඒක ගැන ඉගෙනගත්තු ඕන කෙනෙක් දන්නවා ගුරුත්ව බලය ගැන. ඒක මතවාද අස්සෙ හිර වුණ දෙයක් නෙවෙයි. සරලවම ගත්තොත් උඩ පැන්නොත් බිම වැටෙන බව. ඒක ගැන බොරු කරන්න අමාරු විධියෙ ගණිතමය නිර්වචනයක් ඒකට තියෙනව. සාමාන්‍ය වශයෙන් ලෝකයෙ තියෙන ඕනම වස්තුවකට ගුරුත්වයේ මූලධර්ම වැඩකරනව.
ගුරුත්වයේ මූලධර්ම භාවිතා කරන්න ආස කෙනෙක් ඒක නැවත හොයාගන්න යන්නෙ නෑ.
